Novas da UE

08/06/2017

A Comisión lanza a súa proposta sobre a necesidade de avanzar cara a unha unión de seguridade e defensa

• O documento de reflexión presentado esboza os diferentes escenarios posibles sobre como abordar as crecentes ameazas á seguridade e a defensa a que se enfronta Europa

• A Comisión puxo onte tamén en marcha o Fondo Europeo de Defensa, con 5500 millóns de euros anuais para impulsar as capacidades de defensa de Europa

• Desde que comezou o seu mandato, a Comisión Juncker considerou unha prioridade conseguir unha UE máis forte en canto a defensa e seguridade

Bruxelas, 8 de xuño de 2017. A Comisión abriu onte un debate sobre a dirección que tomará a defensa nunha futura Europa dos Vintesete. Tras o Libro Branco da Comisión sobre o futuro de Europa, o documento de reflexión presentado esboza os diferentes escenarios posibles sobre como abordar as crecentes ameazas á seguridade e a defensa a que se enfronta Europa e mellorar as capacidades de defensa propias de aquí a 2025. O debate supoñerá unha importante contribución para decidir como fortalecerá a Unión a protección e a seguridade dos cidadáns europeos, unha das principais prioridades da Comisión Juncker. O documento de reflexión compleméntase con propostas concretas para poñer en marcha un Fondo Europeo de Defensa que apoiará un gasto máis eficaz por parte dos Estados membros en capacidades de defensa conxuntas.

Para a alta representante e vicepresidenta, Federica Mogherini, “a Unión Europea pode axudar aos Estados membros a desenvolver capacidades militares e a investir de maneira máis eficaz en defensa. Percorremos un longo camiño en menos dun ano e estamos decididos a continuar a este ritmo”. Pola súa banda, Jyrki Katainen, vicepresidente responsable de Fomento do Emprego, Crecemento, Investimento e Competitividade, engadiu que “no mundo actual, unha OTAN e unha Unión Europea fortes son máis importantes que nunca. Sen duplicar o que xa existe, Europa necesita tomar o control sobre a súa seguridade e o seu defensa se quere converterse nun socio máis forte para os seus aliados”.

Os líderes da Unión reuniranse en Praga o 9 de xuño para discutir como utilizar o potencial dos Tratados para intensificar a cooperación no ámbito da defensa. A Comisión está a contribuír a esa discusión e ao debate máis amplo, a escala da Unión, sobre defensa, establecendo tres posibles escenarios para o futuro da defensa europea:

• No marco dun escenario de «cooperación en seguridade e defensa», os Estados membros decidirían aínda sobre a necesidade de cooperar en materia de seguridade e defensa con carácter voluntario e caso por caso, mentres que a Unión seguiría complementando os esforzos nacionais. A cooperación en materia de defensa veríase reforzada, pero a participación da Unión nas operacións máis esixentes seguiría sendo reducida. O novo Fondo Europeo de Defensa contribuiría a desenvolver novas capacidades conxuntas, á vez que os Estados membros continuarían supervisando a maior parte do desenvolvemento e a contratación pública das capacidades de defensa individualmente. A cooperación UE-OTAN conservaría o formato e a estrutura actuais.
• Nun escenario, máis ambicioso, de «seguridade e defensa compartidas», os Estados membros poñerían en común determinados activos financeiros e operativos para aumentar a solidariedade no ámbito da defensa. A Unión estaría tamén máis comprometida coa protección de Europa dentro e fóra das súas fronteiras. Asumiría un papel máis importante en ámbitos como os da ciberseguridad, a protección das fronteiras ou a loita contra o terrorismo, e fortalecería a dimensión de defensa e seguridade de políticas internas como as de enerxía, saúde e aduanas, ou a política espacial. Isto viría acompañado dunha vontade política de actuar, así como dunha toma de decisións adecuada a un contexto en rápida transformación. A UE e a OTAN aumentarían tamén a súa cooperación e coordinación mutuas en toda esta serie de asuntos.
• O escenario máis ambicioso, o de «a defensa e a seguridade comúns», prevé a definición progresiva dunha política común de defensa da Unión, que conduciría á defensa común sobre a base do artigo 42 do Tratado da Unión Europea. A disposición existente permite que un grupo de Estados membros afíns pase ao seguinte nivel no que se refire á defensa europea. Neste escenario, a protección de Europa converteríase nunha responsabilidade de reforzo mutuo entre a UE e a OTAN. A Unión estaría en condicións de levar a cabo operacións de seguridade e defensa de alto nivel, sustentadas por unha maior integración das forzas de defensa dos Estados membros. A Unión apoiaría programas de defensa conxuntos co Fondo Europeo de Defensa, e establecería unha Axencia Europea de Investigación en materia de Defensa. Isto tamén fomentaría a creación dun verdadeiro mercado europeo de defensa, capaz de protexer as súas principais actividades estratéxicas das absorcións externas.

Os escenarios descritos non son mutuamente excluíntes, pero ilustran tres niveis de ambición diferentes en termos de solidariedade. Aumentar a seguridade europea resulta hoxe en día indispensable segundo o punto de visto exposto pola Comisión. En calquera caso, os Estados membros levarán as rendas, definindo o nivel de ambición co apoio das institucións da Unión.

Antecedentes

Desde que comezou o seu mandato, a Comisión Juncker considerou unha prioridade conseguir unha Europa máis forte en canto a defensa e seguridade. Nas súas orientacións políticas de xuño de 2014, o presidente da Comisión, Jean-Claude Juncker, declarou o seguinte: “Estou convencido, tamén, de que debemos traballar por unha Europa máis forte en materia de seguridade e defensa. Certo, Europa é esencialmente unha ”potencia suave”. Pero nin as máis sólidas desas potencias poden funcionar a longo prazo sen algunhas capacidades de defensa integradas”.

A Unión dispón xa de instrumentos para abandonar o actual patrón de cooperación militar bilateral e multilateral e pasar a formas máis eficaces de integración da defensa. O artigo 42, apartado 6, do Tratado da Unión Europea (TUE) establece a posibilidade de que un grupo de Estados membros con ideas afíns leven a defensa europea ao seguinte nivel. No seu discurso sobre o estado da Unión de 2016, o presidente Juncker sinalou: “creo que chegou o momento de facer uso desta posibilidade”.

A Comisión puxo onte tamén en marcha o Fondo Europeo de Defensa, anunciado polo presidente Juncker en setembro de 2016 e que conseguiu o respaldo do Consello Europeo en decembro de 2016. O Fondo servirá para coordinar, complementar e ampliar os investimentos nacionais en investigación no ámbito da defensa, no desenvolvemento de prototipos e na adquisición de tecnoloxía e equipos de defensa.

Os dirixentes da Unión que adoptaron a Declaración de Roma o 25 de marzo de 2017 comprometéronse a traballar por unha Europa dos Vintesete que axudase a crear unha industria de defensa máis competitiva e integrada, e que reforzase o seu defensa e seguridade comúns en cooperación e complementariedade coa OTAN.

O Libro Branco sobre o Futuro de Europa, presentado o 1 de marzo de 2017, establece os retos e oportunidades máis importantes para Europa durante a próxima década. O Libro Branco marcou o comezo dun proceso no que a EU-27 debe decidir sobre o futuro da súa Unión. Co fin de fomentar este debate, a Comisión, xunto co Parlamento Europeo e os Estados membros interesados, organizará unha serie de debates sobre o futuro de Europa nas cidades e rexións europeas. O Libro Branco compleméntase cunha serie de documentos de reflexión sobre:

• a dimensión social de Europa (26 de abril de 2017);
• encanamento da globalización (10 de maio de 2017);
• a profundización da Unión Económica e Monetaria, sobre a base do Informe dos Cinco Presidentes de xuño de 2015 (31 de maio de 2017);
• futuro da defensa europea (presentado onte);
• futuro das finanzas da UE (previsto para finais de xuño de 2017).